De famylje hie ienris har eigen "stins". In stins (pl. Sawol as stinzen) is in midsieuske, ferdigenbere, bewenbere toer (letter ek horizontaal boud) yn Fryslân. It oarspronklik Fryske wurd stins betsjut stienhûs. Ut ûndersyk docht bliken dat der hûnderten sokke stins west hawwe. In protte waarden letter opnommen yn 'e grutte lânhuzen dy't de namme' steat 'droegen en mei dizze steaten foelen in protte stinsen ôf. It wurd stins wurdt geregeld brûkt foar in steat dy't werom giet nei in stins.
Stinsen yn 'e âlde sin komme ek yn East-Fryslân foar en wurde dêr' steinhaus 'neamd. Hjoed hawwe in protte moderne wenkompleksen yn Fryslân, mar ek fier dêrbûten, in namme dy't einiget yn steat. Yn totaal soe Fryslân mear dan 175 steaten kend hawwe.[1]
Dizze steat waard yn 'e lette midsiuwen bewenne troch de Wiardas, in wichtige stamgeneraasje. Om 1380 wenne Pybe Wiarda yn Goutum en wierskynlik wie hy de heit fan Sjoerd Wiarda. Dat lêste wie yn 1399, yn 'e striid tsjin' e greve fan Hollân, kaptein fan Oostergo. Op 'e lândagen fan Oostergo yn it tichtby lizzende Barrahuis wie hy in man fan grut respekt. Yn 1400 moat er neist de Skieringers fjochtsje yn 'e slach by Dokkum en de Camminghastins. Yn 1406 wie hy mei-rjochter yn 'e rjochtbank "in der Bacuwa", it Ljouwerter Nieuwland, súdwesten fan' e stêd. Sjoerd hie twa bruorren, Ids en Oene. Ids naam de namme fan syn mem en neamde it gesicht Ids Eminga. Hy boude Eminga State op sawat it plak wêr't it rêsthûs fan Aldlânstate no yn Ljouwert leit. Oene krige ek in eigen steat: Burmania State, in bytsje ten westen fan Eminga State.
Neffens tradysje wisten dizze bruorren wat se diene, om't de steaten Burmania, Wiarda en Eminga ek Putsma State, Schenkinsma State en Drinkuitsma State waarden neamd yn dizze folchoarder. Se ferskine sels op kaarten. Sels neamt Eekhoff op syn kaart út 1847 de nammen Putsma en Drinkuitsma yn plak fan Burmania en Eminga.
Tsjomme Wiarda wie de lêste fan syn tûke fan 'e famylje. Hy sil him grif net sjen litten hawwe yn 'e striid tusken de Skieringers en de Fetkeapers. Yn 1457 hannet hy as in gesant fan Eastergo nei de prins fan Boergonje. Hy woe yn kontrôle wêze oer Fryslân en Tsjomme gie nei him om saken te besprekken. Hy moat it nochris dien hawwe yn 'e santiger jierren fan dy ieu. Hy moat skat-ryk west hawwe en dy rykdom brûkt om de tsjerke te stypjen. Yn 1449 skonken er it "Smeynghagoed yn Birstens" (Birstum by Akkrum) oan it Fransiskan Tertiêr Kleaster yn Aalzum. Yn 1472, it jier dat syn frou stoar, skonken hy it Syurdisme guod (Sjoerdsma sate) yn Lekkum oan it Holy Sacraments Guild yn Ljouwert dat de earmen fersoarge. Oan dit kado waarden ferskate legaten tawiisd, wêrûnder ien foar de earmen fan Goutum. Hy ferstoar yn 1473 en erfde de state fan syn twadde neef Syds Eminga.
Yn 1481 diene de Goutumers mei oan in oanfal troch de Skieringers op Ljouwert, mar it slagge net. Yn 1498 stoaren in protte ûnderskieden manlju yn in grutte slach tsjin de Ljouwerters. Der wie ek Doytse Wiarda. Neffens histoarikus Gabbema krigen de Ljouwerters 'goede bút' yn Goutum.
In jier letter waarden de stins fan foaroansteande Skieringers yn Huzum, Goutum en Wurdum troch de Ljouwerters sloopt.
Minne van Eminga begon yn 1525 fan Wiardastins in mear bewenber hûs te meitsjen. In rêstiger tiid wie oankaam. Karel V wie Hear fan Fryslân, de slach tusken Skieringers en Fetkeapers waard ûnderdrukt en de âlde stinsen koene de bewenners net mear beskermje tsjin de kanonnen en gewearen fan fijannen. Minne makke in begjin oer wat mei de tiid in grutte en statige Wiardastate soe wurde.
Tiberius (Tjepke) Pepinus fan Eminga dy't de steat bewenne fan 1659 oant 1733 wie ryk. Hy hie 7 pleatsen ûnder Goutum, 3 ûnder Swichum en 2 ûnder Wurdum. En dat wie allinich syn besit yn 'e direkte omjouwing.
Neidat Tiberius Pepinus fan Eminga yn 1733 berneleas ferstoar, waard de steat bewenne troch syn widdo His Maria fan Burmania en har twadde man Ulbo Sixma fan Andla, dy't út Minnertsgea kaam. Letter erfde de roomsk-katolike Van Camminghas, dy't út Oenema State yn Wurdum kaam, de steat. Ruerd Carel van Cammingha, de lêste fan syn famylje, koe de kosten fan libjen yn sa'n hûs net mear betelje. Doe't advertinsjes yn 1881 ferskynden yn 'e kranten wêryn Wiarda State te keap waard oanbean, tocht it Frysk Genoatskip noch oer om de steat te keapjen en syn museum dêr te ûnderbringen. Hoewol dizze maatskippij waard oprjochte en waard laat troch in oantal rike yndividuen, wie de oankeap en it ûnderhâld binne te djoer foar har en de steat gie sûnder gloarje del. De steat waard ferkocht foar sloop yn july 1881. In jier letter lei alles plat.
De kearn fan it kompleks bestie út 'e 16e ieu "Groothuis", dat twa ferdjippings heech wie en net minder dan tsien ruten breed. It hie in heech gaveldak tusken topgables. It waard symmetrysk boud mei de doar rjochts yn 't midden, in útwreide dakkajuhôf rjochts boppe de doar en in traptoer oan' e efterkant yn 't midden dat in hege, acht-sided, ienris ferjongde, kroane lantearnekron hie.
In "Nij Hûs" waard tsjin dit grutte hûs boud yn 1683 troch de keunstleafde Tiberius fan Eminga. In wat legere twa boulagen gebou dat sân finsters breed en trije djip wie. In grutte koets en stabyl gebou mei in hege hichte dak stie oan 'e kant fan it foarhôf. In poarte mei opstapte gewels, dy't boud waard yn 1636, joech de yngong lokaasje foar it ôfgraven terrein.
In besiker dy't it hûs beskreau nei de útwreiding yn 1683 jout in yndruk fan it ynterieur fan 'e steat. "Rûnom hjir sjogge wy in plafond mei balken read en goud skildere, dêr gouden learen behang fol mei konvexe figueren, apen, papegaaien, bern, blommen en oare figueren, skilderijen earne oars, brocht út Italië en oare keunstwurken, fierder skildere plafonds, doarren mei brûns en goud en skildere ramen, mei wapens fan syn skaai. D'r wie in húskeamer foar syn earste frou Lutz fan Ornia, en fierders yn it âlde en nije diel oant dizze tiid: in grutte dûnsseal mei prachtich gepleisterd plafond, in ridderhal mei in plafond fan grien en goud, in soarte fan oardielkeamer, yn mysterieuze ramt, in parochy keamer mei 'de kapel' neist, blau skildere fan boppe en fan kant. '
By it ûntbrekken fan nije gegevens is it net in heul beleanjend taak om opnij oer Wiarda-State te skriuwen. Nei de detaillearre ynterieurbeskriuwing fan 'e entomolooch Jhr. GA Six, in sweager fan 'e lêste bewenner en it artikel publisearre nei de sloop yn 1881 troch Victor de Stuers, de oprjochter fan Nederlandsche Monumentenzorg, de lêste - lytse, mar noch heul wurdich, bydrage dy't ik miskien oanbefelje kin foar de redaksje foar opnimmen. gjin nije eachpunten bard. In opgravingsplak fan it eardere kastiel soe heul wolkom wêze om alle spoaren fan âldere gebouwen op te spoaren. De mjittingen yn opdracht fan De Stuers waarden makke op 'e struktuer dy't noch folslein yntakt wie en net tidens de sloop, dy't wierskynlik folle mear ynformaasje hie oplevere oer bouwtiid en bouw.
Yn alle gefallen moat d'r yn 'e fyftjinde ieu (wierskynlik earder) in Wiardastate west hawwe. Neffens analogy mei de bewarre oerbliuwsels fan oare Fryske Steaten, meie wy oannimme dat it bestie út twa wjukken loodrecht op elkoar mei in toer yn 'e hoeke êryn in folle legere dwersfleugel ynstalleare wie op 'e hoeke fan it grutte haadgebou, lykas op it frontispiece troch De Stuers-artikel te sjen is, kin net wurde taskreaun oan dizze oannommen âldere situaasje.
De lette gravuere fan 'e 18e ieu troch J. Bulthuis (1750 - 1801), de bêste ôfbylding dy't wy hawwe fan Wiarda State, mei de misleidende opskrift Drinkuitsma State toant it heule kompleks, lykas beskreaun troch De Stuers, ynklusyf it poartehûs fan mienskiplik type. It anneksearre diel fan 1683 hie sân ramen oan 'e kant en seis oan' e ûnderkant; oan 'e oare kant is in skûlplak of sokssawat tsjin it haadgebou pleatst, de helte ynboud yn it grutte bouwhûs. De ûnbetroubere gravuere fan C. A. Vieweg nei in tekening fan J. F. Christ (1790-1845) toant wat ferlykber, mar yn it skilderij hjirmei ôfbylde is de anneks fan it gebou ferdwûn en is ferfongen troch in orangery.
Yn syn artikel Six jout ek in oersicht fan 'e eardere eigners en bewenners fan it kastiel. Mei Tzomme Wyarda (neamd yn 1449 - 1473) is d'r wissichheid, binne d'r allinich fertochten oangeande syn heit Oene en omke Sjoerd, as har heit, dy't Piebe hjitte soene. Blykber wie de tichtste juridyske sibbe fan Tzomme Syds Minnes Eminga, waans pake Eminga is, in jongere broer fan Sjoerd en Oene. Nei de dea fan syn pakesizzer Gerrit van Eminga, dy't yn 1627 berneleas ferstoar, waard it erfd troch in omkesizzer fan syn frou Tryn van Galama, mei de namme Riemke. De earms fan har en har earste man, Sicke (as latinisearre nei Sixtus) fan Aebinga (Ebbinga), datearje fan 1636 op 'e poarte, wêrfan't se blykber de bouwers wiene. Nei de dea fan Sicke yn 1636 troude Riem mei in pakesizzer mei deselde namme troch Syds van Eminga, omke fan de neamde Gerrit, dy't Wiarda-State werom brocht yn syn besit. Teminsten Sis seit dat, wa hat wat muoite mei it ferstjerjier fan 1631 fan Syds rapporteare troch it Stamboek, wa soe destiids 74 jier âld wêze. No waard har pakesizzer Tiberius Pepinus berne yn 1656 of '57 en syn heit Sicke waard op 15 juni 1655 ynskreaun as studint yn Orleans (blykber krekt lykas letter syn soan, dy't dêr op 15 maart 1680 oankaam yn transit), sadat ik net nei skoalle koe. te jong soe de folchoarder fan 'e houliken leaver omkeard wurde.
De letter neamde Tiberius Pepinus (alias Tjepcke) van Eminga waard berne yn Ljouwert en groeide dêr op nei de iere dea fan beide syn âlden (1659). Hy reizge 26 april 1678 (n.st.) - 24 jannewaris 1682 troch Dútslân, Italië en Frankryk, troude 26 juli 1682 yn Amsterdam mei de rike Lucia Ornia (1664/54 - 1703), sette him nei wenjen yn Wiarda State en boud yn 1683 de hjirboppe neamde westerske útwreiding, de ryk snijde poarte dêrfan is bewarre bleaun. Seis neamt ferskate Italjaanske saken dy't troch him binne brocht fan syn reis, it tydskrift dêrfan is it ienige Wiarda State-argyf yn it gemeentlik argyf fan Ljouwert. Hy stoar sûnder bern op 17 septimber 1733, syn tredde frou en erfgenamt is Mary fan Burmania 24 jier letter en har folgjende man yn 1760. Wiarda-State komt dan nei de Camminghas, dy't ferskate ieuwen op Oenema-State wenne, ek yn Wurdum en, lykas de Eminga's bleaune roomsk-katolyk. De luitenant-generaal Watze Wytze fan Cammingha ferstoar noch yn 1764 op Oenema-State, mar beide syn soannen Gerrit Ferdinand (dy't yn 1770 ferstoar) en Ruurd Carel (dy't stoar yn 1793) ferhuzen yn it nije besit. It waard neitiid bewenne troch de widdo fan de lêste, ACL Lemper, Widdo Cramer (ferstoarn yn 1832) en har tredde man OFW van Glockman (ferstoarn yn 1816), har dochter Maria Gertrudis van Cammingha (1788 - 1842) en de neef fan de lêste, Jhr. Ruurd Carel van Cammingha (1822 - 1884), dy't Wiardastate mear as in jier foar syn dea sloopt. Yn 'e tuskentiid wie de famylje begon te protestearjen.
Under de kastielen fan Fryslân wie Wiardastate yn Goutum by Ljouwert, ien fan 'e meast ferneamde. It waard algemien bekend dat it in âld en prachtich gebou wie en dat in grut oantal portretten en âldheden fan 'e Cammingha-famylje en oare wichtige Fryske famyljes dêre waarden bewarre. Dizze âldheden wiene Jhr. G. A. Six (yn it Frij Frysk fan 1870) beskreau yn detail, mar hast gjinien koe de skilderijen sels sjoen hawwe, om't de Wiarda State lestich wie om te besykjen. De lêste eigner hie eigenaardige ideeën op dit punt en koe besikers allinich yn heul seldsume gefallen tastean. Hy wegere sels ienris kening Willem II te ûntfangen. Hy bleau dit te dwaan, sels doe't hy it spitige beslút al hie makke om it âlde famyljeburo te sloop. De arsjitekt, dy't fanwegen de ôfdieling fan Ynlânske Saken waard beskuldige fan it tekenjen fan it gebou, gie dêr út Den Haach, mar waard net talitten, útsein op 'e algemiene besjochdei en tsjin betelling fan 1 gûne. Hy hie ek in soad oerlêst te lijen fanwege it grutte oantal keapers en nijsgjirrige minsken, en hie de middei syn mjittingen noch net foltôge. De oare deis slagge hy sûnder talitting om talitting en moast twa wiken letter werom nei Fryslân om syn tekeningen op 'e dei fan ferkeap te foltôgjen. Wy skuld it oan de persistinsje fan dy arsjitekt dat wy noch in foto kinne werjaan fan Wiarda State út 'e 19e iuw.
It gebou lei tichtby de doarpstsjerke op in terrein omjûn troch wetter, wêr't in kastiel Wiarda liket yn 1404 al te hawwen stien. Tagong ta dizze side is fia in bakstiennen poartehûs dat oant no is bewarre (no opslein yn it Fries Museum), datearjend út 1636.
It is in ienfâldige trochgong tusken twa muorren, sluten oan 'e foarkant en oan' e efterkant troch in sirkulêre bôge. Boppe de trochgong is in beamlaach wêrop de flier fan in souder rêst; hjirboppe is in loft omboud ta in dovecote. De stapt gables, dy't dizze boppeste ferdjipping slute, hawwe in ovale finster oan 'e bûtenkant, en oan' e kastielkant twa lytse langwerpige fjouwerkante ramen en boppe dat, yn 'e foarm fan in trijehoek, geskikte gatten foar de douwen. Boppe de trochgongbôge sjocht men mei it jier 1636 in stien oan 'e bûtenkant, twa keppele wapens en de nammen fan Sixtus fan Ebbinga en fan Rieme fan Galema.
It is in ienfâldige trochgong tusken twa muorren, sluten oan 'e foarkant en oan' e efterkant troch in sirkulêre bôge. Boppe de trochgong is in beamlaach wêrop de flier fan in souder rêst; hjirboppe is in loft omboud ta in dovecote. De stapt gables, dy't dizze boppeste ferdjipping slute, hawwe in ovale finster oan 'e bûtenkant, en oan' e kastielkant twa lytse langwerpige fjouwerkante ramen en boppe dat, yn 'e foarm fan in trijehoek, geskikte gatten foar de douwen. Boppe de trochgongbôge sjocht men mei it jier 1636 in stien oan 'e bûtenkant, twa keppele wapens en de nammen fan Sixtus fan Ebbinga en fan Rieme fan Galema.
Oer dizze minsken, dy't ek neamd wurde as de oprjochters fan it kastiel dat waard ôfbrutsen yn 1882, lykje de genealogisten betize. Mr. CPE Robidé van der Aa, dy't hat tekene út it Stamboek van den Frieschen Adel van Hettema en van Halmael, skriuwt yn syn Ald-Nederlân dat Syds van Emingha en syn frou Rieme Galema de poarte en it kastiel bouden, en tafoege dat dizze Syds fan Emingha ferstoar op 19 novimber 1631. It jier en de namme op 'e poarte konflikt mei dizze opdracht. Jhr. G. A. Six, dy't yn it Frij Frysk fan 1870 sawol it Stamboek as Mr. van der Aa hat skreaun, seit dat Riem van Galema twa kear troud wie: 1e mei Sicke van Aebinga, dy't wurdt sein dat hy op 16 oktober 1636 ferstoarn is; 2e houlik dêrop mei Syds van Eminga, dy't, neffens it Stamboek, stoar yn 1631, mei de opmerking dat hjir in flater moat wêze yn 'e ferklearring fan it jier fan ferstjerren. Yn 'e tuskentiid is de oankundiging oangeande Sicke fan Aebinga of Ebbinga yn oerienstimming mei de ynskripsje boppe de slûspoarte.
It kastiel bestie út trije bakstiennen gebouwen oan elkoar hechte. It haadgebou, de gevel dêrfan wurdt toand yn 'e byhearrende tekening, blykt tagelyk te wêzen boud as de poarte. Derneist wie der in lyts funksjoneel hûs, oprjochte troch Tjepco van Eminga yn 1683 en net ôfbylde op 'e druk. It efterste gebou, dat waard pleatst tsjin it haadgebou, toant in sydmuorre yn 'e tekening. It grutte frontgebou, dat sawat 22 by 7 M. wie, hie twa keamers skieden troch in vestibule yn tusken. Efter dizze vestibule wie in fjouwerkante treptoer boud, wêrby't men de boppeste ferdjipping koe berikke. Dizze toer, dy't achtkantich waard op 'e earste ferdjipping, waard bedekt mei in houten spits mei loodbedekking. Hy hie in lytse keamer oan 'e boppekant, wêrfan men koe genietsje fan in prachtich útsicht op' e omkriten fia acht lytse ramen mei reliëfbôgen. Tagong ta de vestibule wie fia in trap en in doar, dy't yn 'e midden fan' e gevel tusken twa finsters stie dy't ljocht joech oan 'e vestibule. Boppe de doar stie ûnder de reliëfboog in útsniene stien mei twa wapens, dy't neffens de geskriften fan Jhr. GA Six, wurdt sein dat se hearden ta Haringh van Sytzama, dy't stoar yn 1668, en syn frou Perck van Rinia, dy't stoar yn 1666. Dit is yn oerienstimming mei in eardere bewearing fan deselde skriuwer dat dit gebou waard sein dat it waard oprjochte troch Rieme van Galema , mei 1 fan har man, dy't ek waard befêstige troch van der Aa. De arsjitekt, dy't it kastiel tekene, ferjit dat hy net genôch tiid hie om de wapenskylden op te nimmen, sadat gjin ferdúdliking kin wurde jûn.
Elk fan 'e hjirboppe neamde keamers nei boppen wiene foarsjoen fan fjouwer ramen yn' e foarkant iepene mei healrûn rôffelstiennen mei ien stien, mei ienfâldige profilearring. Tusken de ruten wiene de ankers fan 'e beam op' e boppeste ferdjipping te sjen, waarop bernebeammen rêste, dy't de flieren droegen. Yn elke keamer wie d'r in houten mantelstik út 'e 17e ieu, ienfâldich, mar net sûnder karakter. De muorren fan 'e keamer, links fan' e yngong, wiene bedekt mei in prachtich gouden learbehang: fûgels, blommen en fruit yn goud, fersierd mei read en blau ornamenten. Boppe de skoarstien en doarren sieten mytologyske foarstellingen, fia in Latynske skildere artyst. De tsjinoerstelde keamer, rjochts fan 'e vestibule, hie in tapytbehang mei in ienfâldige tekene jachtfertsjintwurdiging, dy't de keamer in ryk en sûchich uterlik joech. De boppeste ferdjipping hie trije keamers; in diel fan 'e middelste ien, dy't boppe de vestibule lei, waard skieden oan' e kant fan 'e treptoer om te tsjinjen as portaal om de oare twa te berikken. Ien wie de kapel, om't de massa dêr noch yn 'e 19e ieu waard lêzen. Paus Clement XIV liet Ruurd Karel van Cammingha troch syn eigen pryster yn dizze kapel wurde tsjinne. D'r wiene trije alters, wêrfan ien, neffens in opskrift fan 20 septimber 1615, waard wijd troch Nicolaas Zoes, biskop fan 'e Hertogenbosch. De oare boppekeamer hie in skoarstien mei âlde bakte blauwe tegels, wylst twa finsters iepene yn 'e sydmuorre noch wat heul moaie ramen hawwe mei ynbaarnde wapens, datearre út 1642. It eftergebou dat letter waard boud wie hast like djip as it foarste gebou (8 meter), mar wat minder lang (19,5 meter); op it tafersjochside fûn men de yngong nei de kelder en in lytse keamer. Dit achterste gebou, ûnder in diel wêrfan de kelder yn kwestje wie ôfgroeven, bestie allinich út in grûnferdjipping en in souder. It hie twa keamers, wêrfan ien folslein modernisearre. De souder waard ferljochte troch romme ramen, dy't waarden ynstalleare yn in stapt gabel. De dakken fan beide gebouwen wiene mei tegels bedekt. De stien dy't brûkt waard by de konstruksje wie lytse giele Fryske bakstiennen. It kastiel en syn toer, foar in part begroeid mei klimop, makken in heul pittoreske yndruk te midden fan it tichte beamkultuer. Binnen wiene d'r ferskate portretten en âldheden, byinoar brocht troch opfolgjende generaasjes en soarchfâldich bewarre bleaun, wat Wiarda State omfoarme ta in museum fan Fryske skiednis en keunst. De keunstfoarwerpen binne no foar it grutste part opnommen yn it Fries Museum yn Ljouwert; it earbiedige kastiel, de Wiarda State, waard mear ûnbegryplik sloopt troch in soan fan it âlde stamhûs fan 'e Cammingha's, en it skildereftige gehiel is ferdwûn. Van der Aa, dy't it kastiel yn 1837 beskreau, wiisde de winsk út dat dit "wichtige en weardefolle gebou lang tastien wêze soe om it glorieuze erfgoed fan 'e mânske famylje Cammingha te tsjinjen."
Jhr. G. W. Six joech yn 1870 lof oan de eigners fan Wiarda State foar it ûnderhâlden fan dit kastiel, de iennichste dy't yn syn gehiel bleau, mei safolle leafdefolle soarch. "Noch ienris", skreau hy, "hat d'r in fandaal wenne. Hy doarst syn geweldleaze hân net út te stekken om de sulveren sakramentsbeker út it alter te nimmen en ferskate skilderijen fan har prachtige ebonyframes te berôvjen. Gelokkich kin ik hjirmei tafoegje dat hy gjin Fries wie, mar in Dútser, de ienige frjemdling dy't der in skoft wenne. "
Op 11 july 1881 waard gjin sulveren tas ferkocht, en gjin skilderij ferlear syn ebbenramme; de âlde Wiarda State waard ferkocht foar sloop; de ferkeaper wie in folwoeksen Fries, en syn namme wie Jhr. R. C. van Cammingha.
Doe't Edzard von Wiarda (9.10.1900-2.9.1996) pastoar de Jong yn Goutum besocht, fûn hy út dat de gemeente in park yn Goutum planne, krekt wêr't Wiarda State west hie. Dit joech Edzard it idee om in monumint foar de Wiarda-famylje op te rjochtsjen.
De folgjende dei, 4 april 1981, waard dit idee troch it bestjoer goedkard. Doe yn 'e maaie 1981 frege de famyljeferiening de arsjitekt Tido Wiarda in monumint te ûntwerpen ta eare fan' e Wiarda State. Dit is om't it (yn 1982) 100 jier lyn wie dat de Wiarda State sloopt waard.
It projekt fan 'e famyljeferiening waard yn augustus 1981 goedkard troch de gemeente Ljouwert en it ûntwerp fan Tido Wiarda waard begjin febrewaris 1982 nei de goedkarring fan' e ried foarlein oan 'e gemeente. Yn in mienskiplike gearkomste mei de gemeenteried fan Ljouwert, dêr't neist de ûntwerper Tido ek Yme Wiarda en Edzard von Wiarda oanwêzich wiene út namme fan 'e famyljeferiening, waard de tastimming fan' e gemeente krigen. Dit waard skriftlik befêstige op 3 juni 1982. Nei goedkarring hawwe famyljeleden doneare en dit waard foarôf finansierd.
Hjirûnder is in beskriuwing fan it monumint op 'e foto:
It monumint is in gestileerde beton (romp) beam, de kroan dêrfan is makke fan natuerlike stien, de beam symboliseart it bestean fan 'e Wiarda-famylje sûnt 1369. De fjouwer kanten fan' e kroan wurde elk beskreaun mei in tekst yn it Frysk, Nederlânsk, Dútsk en Ingelsk en fersierd mei it famyljekoar:
Wiarda State 1400-1882
Op dit plak hat Wiarda State stein: yn ‘t earst as in stins, hweryn omtrint 1400 us affaer Sjoerd Wiarda en syn neiteam wenne hawwe. As neitins oan har foaralden en oan de yn it jier 1882 ofbrutsen Wiarda State haw de hjoeddeiske leden fan it slachte Wiarda dizze tink stein yn it jier 1982 oprjuchte.
De stien wurdt pleatst yn it sintrum fan 'e kompasroas, symboalisearjend de fersprieding fan it skaai út Goutum. De besteande beammen rûnom jouwe de ferskate bloeiende sibben oan. De banken om 'e stien, ferbûn troch hagen, fertsjinwurdigje de famylje dy't de tradysje earet. It ynterieur is befeilige mei platen en klinkers.
Bygelyks, yn maaie 1983 koe de foarsitter fan 'e famyljeferiening Yme Wiarda de hast 70 leden fan' e feriening útnoegje dy't oan 'e kosten bydroegen en it monumint offisjeel presinteare oan' e gemeente Ljouwert op 1 juny om 1 p.m.
As fertsjintwurdigers fan 'e stêd Ljouwert hawwe riedsleden D.E. Heere en Ir. L.G.H. Geerts kaam. Pastoar Ds. De Jong, mr. Van der Meer en Elzinga fan 'e Fryske Akademy en Het Fries Museum, mr. Germerand en Jongema foar Doarpsbelang Goutum, lykas fertsjintwurdigers fan' e parse. In "live" radioferslach waard ek makke fan 'e offisjele fiering.
Wethâlder Heere ûntbleate de tinkstien troch de Wiarda-flagge fuort te heljen en dizze flagge tegearre mei de Fryske flagge te harkjen yn gearwurking mei. Foarsitter Edzard von Wiarda as teken fan 'e ynauguraasje.
Uteinlik ferskynde Sybren Wiarda (nei it idee fan Tido Wiarda) ferklaaid yn it kostúm fan 'e midsieuske Sjoerd Wiarda, oprjochter fan' e Wiarda State, dy't in offisjele iepeningstaal joech. Neitiid waarden alle oanwêzigen behannele oan in Fryske beerenburg fan 'e firma Boomsa Ljouwert, it Fryske krûd bitter.